Definitieve initiatiefwet piraterijbestrijding naar Tweede Kamer | Maritiem Nederland
Nieuws

Definitieve initiatiefwet piraterijbestrijding naar Tweede Kamer

Jan Spoelstra | dinsdag 21 februari 2017
Zeevaart, Marine, Piraterij

Op 15 februari stuurden Raymond Knops (CDA) en Han ten Broeke (VVD) het definitieve initiatiefwetsvoorstel ter bescherming van de Koopvaardij naar de Tweede Kamer. Komen die private beveiligers er dan toch? Dat is aan de kiezer op 15 maart.

Een zucht van verlichting klinkt door het kantoor van VVD-Tweede Kamerlid Han ten Broeke wanneer we hem spreken op zijn werkplek aan het Binnenhof, daags nadat het initiatiefwetsvoorstel gereed was. “Sinds ik in 2006 in de Kamer zit, zijn er al drie regeringen op rij waarbinnen het niet gelukt is om dit grote probleem voor de Nederlandse koopvaardij op te lossen. Ik ben heel blij dat we dit initiatiefwetsvoorstel samen met het CDA hebben kunnen opstellen.”

Van de maritieme naties van betekenis in Europa, is Nederland de enige die private beveiligers aan boord van zeeschepen niet toestaat. En daarmee zitten Nederlandse reders in een lastig parket. Ze moeten vaak omvaren en extra kosten maken om vessel protection detachments (VPD’s) aan boord te nemen wanneer ze hun schepen willen beschermen tegen piraten. Reders zijn blij met deze mariniers aan boord wanneer een reis goed te plannen valt en VPD’s beschikbaar zijn, maar de doorgaans in de wilde vaart opererende Nederlandse reders kunnen lang niet altijd hun reis afstemmen op de beschikbaarheid van mariniers.

Gecertificeerd

In de afgelopen kabinetsperiode kreeg Ten Broeke de PvdA niet mee om het level playing field in de Europese koopvaardij te herstellen. “Daarom forceren we het nu via een initiatiefwetsvoorstel.” Ten Broeke verwacht na 15 maart zeker steun te vinden voor deze wet. Naast CDA en VVD verwacht Ten Broeke dat SGP en PVV de wet zullen steunen. “Maar andere partijen die ondernemerschap, arbeidsmarkt en veiligheid belangrijk vinden moeten dit gewoon gaan steunen.”

In het verleden kende het toestaan van private beveiligers ook binnen de maritieme sector enige tegenstand. Zo was de Nederlandse Vereniging van Kapiteins ter Koopvaardij (NVKK) jarenlang tegen, omdat de rechtspositie van de kapitein onduidelijk was. Hij is namelijk niet opgeleid om te beslissen over het inzetten van geweld, maar is wel eindverantwoordelijk voor alles dat op zijn schip gebeurt. Ook de vakbond voor zeevarenden (Nautilus) had zijn bedenkingen, omdat bemanning door het inzetten van geweld verantwoordelijk gehouden wordt voor incidenten, wat tot vervelende aanhoudingen in landen met een dubieus regime kan leiden.

Ten Broeke: “Met de huidige formulering van de wet, zijn die bezwaren nu van tafel. Het ministerie van Veiligheid en Justitie en het Openbaar Ministerie hebben ons geadviseerd in de geweldsinstructie voor de private beveiligers aan boord. Ook moeten de beveiligingsbedrijven voldoen aan de strenge ISO-certificering op dit gebied. De Raad van State was kritisch, maar ook daar hebben we naar geluisterd. De zwaardmacht ligt nog steeds bij de Nederlandse overheid, wij zijn virtueel aanwezig, maar de uitvoering ligt bij private partijen.” 

Achilleshiel

Piraterij is in de afgelopen jaren flink afgenomen. Dat komt deels voor rekening van de inzet van internationaal samenwerkende marines (waar Nederland zeker zijn steentje aan heeft bijgedragen) en deels door de inzet van private beveiligers op veel niet-Nederlandse schepen, waardoor het risico voor piraten groter is geworden. Aan dat laatste konden onze koopvaardijschepen tot op heden niet bijdragen.

“De koopvaardij is de achilleshiel van onze economie. Onze zeehavens varen wel bij veilige handelsroutes en varen wel bij onder andere Nederlandse bemanningsleden die veilig goederen de wereld over kunnen transporteren.” Het is interessant om te merken hoe tukker Ten Broeke, zonder enige maritieme achtergrond, toch een groot enthousiasme voor de sector tentoonspreidt. “Doordat handelsroutes zo moeilijk te beschermen zijn, is de koopvaardij de achilleshiel van onze economie, reders moeten zich te allen tijde kunnen beschermen.”

De initiatiefwet spreekt over ‘VPD’s, tenzij’. Een reder moet VPD’s aanvragen om hun schip te beschermen, maar als dat qua planning of kosten niet haalbaar is, kan middels dit wetsvoorstel toestemming worden verleend om private beveiligers in te huren. Het succes van deze wet is voor een groot deel afhankelijk van de voorwaarden waaronder de Nederlandse overheid die private beveiligers gaat toestaan.

“Democratie werkt nu wel heel mooi en vrij direct in dit geval”, besluit Ten Broeke. “Vanuit een positie in de Tweede Kamer kun je ook wetsvoorstellen indienen en meerderheden proberen te smeden. Deze initiatiefwet ligt nu op tafel en het is wel ongeveer duidelijk welke partijen voor en tegen zijn. Na de verkiezingen op 15 maart, en hopelijk een behandeling van de wet voor de zomer, weten we meer.”

Partners Maritiem Nederland