Brainstormsessie over de toekomst van de marine | Maritiem Nederland
Nieuws
Foto: Koninklijke Marine

Brainstormsessie over de toekomst van de marine

Jan Spoelstra | vrijdag 5 december 2014
Marine, Piraterij, Grote kanalen

Het bundelen van inzichten van mensen uit de gehele maritieme sector en deze doorspelen naar de partijen die bezig zijn met een Nederlandse Maritieme Strategie, de Marinestudie 2050 en de langetermijnvisie van de KVMO (Koninklijke Vereniging van Marine Officieren): dat is de bedoeling van de maritieme shipping games (MSG) die de KVMO organiseert.

Op 26 november vond bij het Cyber Lab van TNO op de Campus van de HSD in Den Haag de tweede MSG plaats. KVMO bombardeerde de sessie tot 'Operation Cold Feet', daarmee doelend op smeltend poolijs dat de scheepvaartroutes op lange termijn drastisch kan doen wijzigen. Na een korte inleiding over maritieme strategie, strategisch denken en het belang van vrije vaart voor Nederland, gaf de game-commandant en tevens vicevoorzitter van de KVMO, KTZ Niels Woudstra, de opdracht om de zeevaartroutes van Shanghai naar Rotterdam in kaart te brengen.

De routes

Doordat de route langs de Noordelijke IJszee maar twee maanden per jaar open is, het Panamakanaal zelfs na de verbouwing een beperking heeft in vooral de diepgang en het qua weer op de 50e zuidelijke breedtegraad in de Grote en Atlantische Oceaan nogal kan spoken, zal de route via het Suezkanaal het meest bevaren blijven de komende vijftig jaar. Een groot minpunt van deze route - en dat zal van invloed zijn op de uiteindelijke Marinestudie 2050 - zijn de talloze (potentiële) conflicten langs deze route.

De dreigingen

Twee teams gingen in ronde twee van de MSG aan de slag met potentiële conflicten tussen landen en dreigingen door op eigen houtje opererende criminelen. Een uit de hand gelopen conflict n.a.v. landje-pik door China in de Zuid Chinese Zee, het blokkeren van het Suezkanaal door criminelen of het enteren van zeeschepen door piraten in de Hoorn van Afrika - er kwamen zowel hoog als laag in het geweldspectrum gelegen dreigingen voorbij.

Het derde team keek naar een heel ander type dreigingen voor scheepvaart op de route tussen Shanghai en Rotterdam: cyberaanvallen. Denk daarbij aan het hacken van boekingssystemen van grote rederijen, het platleggen van communicatiesatellieten of het uitvallen van GPS-navigatie.

De oplossingen

De deelnemers aan de MSG dachten op een abstract niveau na over de wijze waarop de zeevaartroute van Shanghai naar Rotterdam via het Suezkanaal veilig gesteld moet worden. Er werden geen nieuwe radarsystemen geadviseerd of revolutionaire scheepsconcepten uitgedacht. Alle drie de teams waren van mening dat we moeten beginnen met het bewandelen van de diplomatieke weg bij het voorkomen van blokkades van de zeevaartroutes. Zo China zijn economische belangen overal ter wereld veilig stelt door wereldwijd grote investeringen in infrastructuur te doen, zo zou Nederland in samenwerking met andere Europese landen een politiek-militaire samenwerking aan moeten gaan met landen langs belangrijke zeevaartroutes.

Een tweede weg waarlangs de route van China, via Suez naar Rotterdam open blijft, is het hebben van alternatieve routes. Vooral de plannen voor het Nicaraguakanaal, dat Suezmax schepen door kan laten, en een smeltende Noordpool lijken op lange termijn meer zeevaartroutes mogelijk te maken. Wanneer reders relatief makkelijk om kunnen varen, zullen staten langs de huidige route tussen Shanghai en Rotterdam meer baat hebben bij een veilige overtocht via Suez.

Het zal niet meevallen voor Niels Woudstra om hier de krenten uit te halen die hij kan meenemen in de Marinestudie 2050 waar hij aan mee schrijft. Enkele schoten voor de boeg zijn wellicht het ontwikkelen van schepen met voldoende ijsklasse om in de Noordelijke IJszee te opereren, het op 25 september van dit jaar opgerichte Defensie Cyber Commando zowel defensief als offensief voldoende slagkracht geven voor digitale oorlogvoering en ten slotte het in de vaart houden van materieel dat zowel hoog als laag in het geweldspectrum kan opereren.

Partners Maritiem Nederland