Sleephopper Anchorage heeft al een hele geschiedenis | Maritiem Nederland
Techniek&Innovatie
De Anchorage heeft een capaciteit van 3000 m3 en kan tot op zestig meter diep zuigen.

Lossen doet het schip straks helemaal zelf


Sleephopper Anchorage heeft al een hele geschiedenis

De nieuwe sleephopperzuiger Anchorage is bij de tewaterlating al een schip met een hele geschiedenis. Barkmeijer Shipyards, inmiddels onderdeel van Thecla Bodewes (TB) Shipyards, ontwikkelde deze innovatieve sleephopperzuiger in eerste instantie voor de Britse klant Hanson, maar het schip wordt dit jaar opgeleverd aan een Nederlandse klant, De Hoop Terneuzen.

Jos de Groot was als algemeen directeur van Barkmeijer Shipyards nauw betrokken bij de ontwikkeling van de sleephopperzuiger die werd gebouwd voor Hanson. Na het faillissement van ‘zijn’ werf in 2018 en de overname door TB Shipyards ging De Groot voor zijn nieuwe werkgever door in het research en development en bleef hij nauw betrokken bij de afbouw van het baggerschip. In januari van dit jaar ging de Anchorage dan ook bij TB Shipyards in Harlingen te water. De komende maanden wordt het baggerschip verder in bedrijf gesteld zodat deze voor de zomer de vloot van De Hoop Terneuzen nog kan gaan versterken.

Overname

De Groot volgde de Hogere Zeevaartschool in Utrecht en voer – voordat hij in de scheepsbouw terecht kwam – onder meer voor Nedlloyd. Hij is algemeen directeur en mede-eigenaar van Barkmeijer Shipyards op het moment dat de Britse zand-, grind- en cementleverancier Hanson UK bij zijn werf voor 70 miljoen euro een opdracht plaatst voor twee sleephopperzuigers. De werf in Stroobos heeft dan al ruime ervaring in de bouw van relatief kleine sleephopperzuigers. De baggerschepen zouden in 2019 moeten worden opgeleverd.

Barkmeijer raakt echter in de problemen als een grote opdrachtgever zijn rekening niet betaalt en enkele recente projecten forse verliezen opleveren. Intussen stelt Hanson steeds meer eisen waardoor de kosten hoog oplopen, ook betaalt de Britse klant de rekeningen niet meer. De werf kan de kosten niet meer zelf dragen, en als de bank de geldkraan dichtdraait gaat de werf failliet.

Inmiddels ligt een van de schepen vrijwel klaar op de helling voor de tewaterlating en de andere ligt in secties verspreid over Nederland. De bank vraagt De Groot het verkooptraject van de werf en de projecten te begeleiden. TB Shipyards heeft in De Hoop Terneuzen een klant gevonden, in ieder geval voor één van de schepen, en neemt de werf met de bijbehorende projecten vervolgens over.

“Ik moet wel een beetje met die bootjes bezig blijven”, zegt De Groot nu op de reparatiewerf van TB Shipyards in Meppel. “Het ging mij heel erg aan het hart dat de sleephopperzuiger die op de werf lag niet afgebouwd zou kunnen worden. Daarom heb ik altijd gezegd mee te gaan met het schip. Dat is het technische hart van mij. We hadden het allemaal zo mooi bedacht, de schepen moeten gewoon afgemaakt worden. Het zijn daardoor wel nieuwe schepen met een historie geworden.”

Uniek schip

De 105,90 meter lange en 15,85 meter brede ‘Anchorage’, zoals de sleephopperzuiger voor De Hoop nu heet, is een van de weinige dieselelektrische sleephopperzuigers die puur gericht zijn op zand- en grindwinning op zee en het droog aan de wal brengen van de lading. De hopper heeft een capaciteit van 3000 m3, een diepgang van 6,94 meter en aan boord is plek voor 14 bemanningsleden. De Anchorage kan tot op zestig meter diep zuigen. In de zuigbuis is daarvoor een elektrisch aangedreven onderwaterpomp van 1350 kW opgenomen. Hierdoor kan de sleephopperzuiger 3000 m3 aan zand of grind in één uur laden. De opgezogen lading wordt aan boord gedroogd. Een drainagesysteem zorgt ervoor dat het water uit het zand wordt gehaald. Het schip komt hierdoor een halve meter omhoog.

‘De Achorage is puur gericht op zand- en grindwinning op zee en het droog aan de wal brengen van de lading’

De Anchorage ging in april 2019 in Stroobos te water. Omdat de werf aan binnenwater ligt, kon het niet ter plekke in de hoogte worden afgebouwd. Op de werf van TB Shipyards in Harlingen werd het schip weer droog gezet, werden het dekhuis en het bagger equipment geplaatst en het schip verder afgebouwd.

Jos de Groot was als directeur van Barkmeijer nauw betrokken bij de ontwikkeling van het schip dat in eerst instantie voor het Britse Hanson werd gebouwd (foto: Erik van Huizen). Tekst gaat verder onder de foto.

Mediumspeed

De Anchorage is volgens De Groot een uniek schip geworden met een slanke lijn. De romp werd speciaal aangepast op het werk. Zo heeft het schip een vrijwel vierkante hopper waardoor het zwaartepunt laag wordt gehouden. Twee volledig manoeuvreerbare roerpropellers van elk 2100 kW zorgen voor de aandrijving.

“Alles aan boord wordt met een beperkt aantal generatoren in een uitgekiende combinatie afgewerkt. Er staan drie dieselmotoren in, twee Mitsubishi S12U en één Mitsubishi S6U. Dat zijn mediumspeed motoren van 1200 toeren. Deze waren in eerste instantie nodig omdat Hanson snelheid in het schip wilde hebben. Het schip is uitgelegd op veertien knopen, dat is best snel voor een baggerschip. Verder is het schip toegespitst op het aanlopen van een aantal Britse havens. Daar was het hele ontwerp van het schip met de laad- en losinstallatie op gemaakt. We hebben zelfs die oude Engelse haventjes bezocht en op tekening uitgewerkt. Daar is het schip vervolgens helemaal op aangepast. De dieselelektrische installatie hebben wij ontwikkeld in nauwe samenwerking met D&A Electric.”

Droog losinstallatie

De Hoop koopt het schip uiteindelijk zoals het in eerste instantie bedacht was, alleen de droog losinstallatie werd veranderd. In beide gevallen bestond het systeem weliswaar uit een grote grijperbak over de volle breedte van de hopper (het ruim), maar de installatie daarboven werd aangepast. “Die droog lossende schepen zijn een hele fabriek”, legt De Groot uit. “Je hebt zo’n grote wagen van 160 ton over het schip rijden. Dat is wel wat. De grijperbak van 8 meter breed neemt een hap zand en stort het in een trechterbak af. Daar loopt een dwarsscheepse transportband onder.”

Speciaal voor De Hoop kan deze transportband telescopisch worden uitgeschoven. “Daarmee kan je onder meer een binnenschip langszij laden, waarbij de band meerijdt zodat het binnenschip mooi verdeeld wordt geladen. In de andere toestand komt het zand op een band terecht die helemaal langs het schip loopt en vanaf het achterschip met een zwenkbare transportband zo’n 40 meter verder op de wal gestort kan worden. Op deze manier kan zo’n 1200 kuub per uur worden gelost. Zowel de transportbanden als de wagen zijn elektrisch aangestuurd.”

Het elektrificeren was met de gigantische grijperinstallatie nog wel een uitdaging. Deze geeft immers een enorme belasting op het elektrische net. “De grijper pakt ineens heel veel vermogen als hij dichtknijpt en vervolgens begint met tillen, maar daarna doet hij niets. Het is dus vol gas en weer terug. Dat betekende eerder dat je grote zwarte rookwolken zag. Nu zit er een condensatorbank op, zogenoemde ultra caps. Die  zorgt voor kortstondige opslag van energie om de power af te vlakken. Aan de ontwikkeling hiervan hebben we veel werk gehad.”

Automatisering

Voor de besturing en bewaking van het baggerproces ontwikkelde Barkmeijer in samenwerking met specialisten als Alewijnse (die tegenwoordig ook baggerautomatisering en instrumentatie in het assortiment heeft, red.) een intelligent en geïntegreerd bus gestuurd systeem. Behalve hoge baggerprestaties, zorgt dat er ook voor dat er slechts een bemanning van zeven of acht man nodig is om het schip te varen, te laden en te lossen en te onderhouden.

‘Met dit geïntegreerde systeem kan je met één man op de brug varen, baggeren en de losinstallatie bedienen’

“Het is echt één groot geïntegreerd systeem geworden. Je kan met één man op de brug varen, baggeren en de losinstallatie bedienen. Dit in tegenstelling tot bijna alle andere losinstallaties. Deze werken nu nog met een mannetje die op de wagen alles semi-handmatig uitvoert. De Engelsen hebben op hun schepen vaak trekbakken staan, of er staat gewoon een graafmachine  op. Maar met dit schip is het straks zo dat je als het ware aan de koffie kan gaan als het schip gaat lossen. Hij doet het straks helemaal zelf. De hele losinstallatie laat zich vanaf de brug sturen. En het schip heeft ook een spudpaal, dus een touwtje aangeven hoeft ook niet meer”, aldus De Groot.

Tweede schip

Het tweede schip is identiek aan de Anchorage. Voor deze sleephopperzuiger heeft TB Shipyards nog geen afbouwopdracht, de onderhandelingen hierover verkeren inmiddels wel in de eindfase. Dat dit enige tijd in beslag neemt, komt ook doordat de markt voor droog lossende schepen is beperkt tot Nederland, België en het Verenigd Koninkrijk. Die landen zijn ingericht op het lossen van droog zand, terwijl bijvoorbeeld in Frankrijk het zand nat wordt gelost.

De Groot is er van overtuigd dat dit tweede schip er ook gaat komen. “Het is best mogelijk dat dit schip een andere invulling krijgt. Het zou zo maar kunnen dat een van de drie generatorsets eruit gaat en daarvoor een batterij in de plaats komt. Dat is goed te doen. Het schip kan dan ook havens in waar strengere eisen voor uitstoot gelden.”

Toeleveranciers Anchorage

Elektrische installatie: Alewijnse

Hydraulische installatie: Hycom

Thrusters: Veth Propulsion

Elektrische generatoren: D&A Electric

Mitsubishi motoren: Koedood

Nood diesel generatorset: Sandfirden Technics

Veiligheidsvoorzieningen: Datema

Ankers en lieren: C-Nautical

Machinekamer equipment: Wolfard & Wessels Werktuigbouw

Dredging equipment: Holland Marine Technology

Partners Maritiem Nederland