‘Internationale handel moet onverstoord verlopen’ | Maritiem Nederland
Achtergrond

VVD en PVV in debat over de rol van de marine:


‘Internationale handel moet onverstoord verlopen’

Antoon Oosting | dinsdag 23 april 2013
Marine, Piraterij

VVD en PVV steunen de inzet gewapende private beveiligers, maar daarmee halen ze nog geen meerderheid om reders tevreden te stellen. Daarentegen verschillen de partijen duidelijk van mening over de inzet van de Koninklijke Marine tijdens missies in EU-verband. VVD’er Han ten Broeke en PVV’er Raymond de Roon in debat.

Over de inzet van gewapende private beveiligers zijn de Tweede Kamerfracties van regeringspartij VVD en oppositiepartij PVV het wel eens. Wat hen betreft moet daar een wettelijke regeling voor komen die inzet van gecertificeerde beveiligers legaliseert. Alleen vormen zij nog steeds geen meerderheid in de Tweede Kamer. De woordvoerder van die andere belangrijke regeringspartij PvdA is wel gevraagd maar kon nog geen standpunt geven.

Eurosceptisch

Toch blijft er ook tussen VVD en PVV verschil van mening bestaan en wel over de inzet van de Koninklijke Marine onder de vlag van de EU (Operatie Atalanta). Als eurosceptische partij is de fractie van de PVV daar fel op tegen. “Als PVV willen wij dat onze marineschepen onder NAVO-vlag (operatie Ocean Shield, red.) optreden en niet onder die van de EU. Veel kiezers en de PVV willen minder EU, niet meer EU. Wij hebben de NAVO-organisatie en willen voor de EU geen militaire rol. En als onder EU andere dingen mogelijk zijn die nu niet onder NAVO-vlag kunnen, zorg er dan voor dat die voortaan ook onder NAVO-vlag mogelijk worden”, aldus het PVV-Kamerlid Raymond de Roon.

‘Het enige wat De Roon tegenstaat is dat het verkeerde vlaggetje op onze marineschepen hangt’

Zijn opponent van de VVD Han ten Broeke vindt dat dus ‘totaal bezopen’. Hij verwerpt de argumentatie van de PVV ten zeerste. “Het enige wat De Roon tegenstaat is dat het verkeerde vlaggetje op onze marineschepen hangt. Dat heeft dus niets meer te maken met belangenbehartiging. Atalanta is de meest succesvolle militaire operatie van EU-landen tot nog toe. De redenatie van de PVV is dan ook totaal bezopen, irrationeel en gaat in tegen alle belangen van Nederland en de Nederlandse koopvaardij”, meent Ten Broeke.

Boven alle twijfel

Over de rol van de Koninklijke Marine op zich zijn de woordvoerders van PVV en VVD het wel roerend eens, die is boven alle twijfel verheven. Over de inzet die de schepen van de Koninklijke Marine en hun bemanningen plegen in de jacht op piraten en de beveiliging van schepen zijn beide woordvoerders zeer tevreden. “De Koninklijke Marine is ons zeer aan het hart gebonden, maar het moet wel haalbare kaart blijven”, zegt De Roon. Want hij benadrukt het belang voor onze economie van de internationale handel en dus ook de internationale scheepvaart. “En dus moeten we daar alles voor doen om dit ongestoord te laten verlopen”, aldus De Roon.
Ook de inzet van de Koninklijke Marine voor het leveren van mariniers voor de zogeheten Vessel Protection Detachments (VPD’s) heeft de steun van PVV en VVD. Beide woordvoerders nemen echter ook de kritiek van de reders ter harte dat deze inzet niet toereikend, te duur en niet flexibel genoeg is. Ten Broeke: “Al sinds Van Middelkoop nog minister van Defensie was, lopen wij al te drukken om het voor elkaar te krijgen dat er teams mariniers aan boord kunnen, dat is na lang getouwtrek in het vorige kabinet gerealiseerd. Van zijn opvolger minister Hillen hebben wij de toezegging gekregen dat er voldoende VPD’s zouden worden ingezet. Maar in de praktijk is het nog steeds niet genoeg en een groot deel van de klachten van de reders is dan ook terecht.” Hij vindt dan ook dat de regering de principiële bezwaren tegen de inzet van private beveiligers moet opgeven, zij het onder strenge voorwaarden.
“Minister Hillen weigerde dat categorisch. Hij was mordicus tegen de inzet van gewapende private begeleiders”, aldus Ten Broeke. Hij vestigt wat dat betreft zijn hoop op de nieuwe minister van Defensie van VVD-huize, Jeanine Hennis-Plasschaert, om de inzet van private beveiligers wel mogelijk te maken. Ten Broeke: “Nederland kan zich niet permitteren zich op dit vlak te isoleren ten opzichte van al die landen die het voor hun koopvaardij wel toestaan. Als je het niet met VPD’s redt dan moet de sector onder strenge condities z’n eigen maatregelen kunnen treffen.”

Marktconforme tarieven

De Roon zegt zich al een aantal jaren in te zetten voor het mogelijk maken van private gewapende beveiligers op Nederlandse schepen. Het liefst zou hij zien dat daar waar de Koninklijke Marine dit wel kan garanderen, dit ook zelf doet. Maar dan wel tegen marktconforme tarieven die dus concurrerend zijn met wat de bedrijven van private beveiligers bieden. “Voor op de hele grote schepen zijn de door de marine in rekening gebrachte bedragen wel op te brengen, maar voor de kleinere schepen is de prijsstelling nog vaak een probleem”, aldus De Roon.
Bij de grote schepen doelt De Roon dus op de transporten van Dockwise of de grote kraanschepen van Heerema. De Roon: “Het laagste tarief voor een VPD is nu 5000 euro per dag wat veel reders nog te duur vinden.” Dat komt volgens De Roon vooral omdat de Nederlandse koopvaardij vooral actief is in de wilde vaart met kleinere en middelgrote schepen, die soms onderweg te horen krijgen dat ze nog naar een andere haven moeten om een vracht op te pikken. Daarvoor is een compleet team mariniers aan boord te duur en niet flexibel genoeg. De wilde vaart is een tak van sport waarin reders elkaar tot op het scherpst van de snede beconcurreren met uiterst dunne winstmarges. “Het kan dus niet zo zijn dat Nederlandse reders zich door de inzet van VPD’s tegenover de buitenlandse concurrentie uit de markt prijzen”, aldus De Roon.

‘Defensie zit erg krap bij kas en dus is het van belang alles aan financiering binnen te halen wat je kunt’

Dat de ministers Middelkoop en Hillen zich zo tegen het toestaan van gewapende private beveiligers hebben verzet, heeft volgens De Roon vermoedelijk ook te maken met de wens van de overheid om de positie van de Koninklijke Marine veilig te stellen en daarmee ook de financiering van de Nederlandse fregatten die hiervoor worden ingezet. “Defensie zit erg krap bij kas en dus is het van belang alles aan financiering binnen te halen wat je kunt”, zegt De Roon.
Daar komt bij dat de inzet van de marine ook goede beeldvorming oplevert. De Roon: “Dat je voor piraterijbestrijding oorlogsschepen nodig hebt, snappen de mensen tenminste nog. Mogelijk dat dit dus ook voor Defensie aanleiding is geweest om een soort monopoliepositie voor de Koninklijke Marine in stand te willen houden. Voor de koopvaardij betekent dit echter een ongelijk speelveld nu steeds meer Europese landen wel gewapende private beveiligers toestaan.”

Pragmatisch regelen

Wat dat betreft dringen zowel Ten Broeke als De Roon erop aan goed te kijken naar hoe andere Europese landen de inzet van gewapende private beveiligers hebben geregeld. Volgens Ten Broeke hebben zowel Noorwegen als Denemarken een efficiënt systeem waarin de inzet van private beveiligers is geregeld. “Reders krijgen een voorlopige vergunning voor bijvoorbeeld een halfjaar waarbij achteraf wordt gekeken of deze niet is misbruikt. Er is inmiddels een x-aantal landen wat het degelijk en pragmatisch heeft geregeld”, aldus Ten Broeke.
Zijn collega De Roon is vooral benieuwd naar het wetsvoorstel waaraan de Duitse regering werkt. Deze regeling moet dit jaar rondkomen. Daarbij mogen alleen gecertificeerde beveiligers worden ingezet en bovendien werken de Duitsers volgens De Roon aan een regeling voor het toezicht op naleving van de regels. “De aansprakelijkheid van de kapitein moet goed geregeld worden. Duidelijk moet zijn wie in welke situatie waarvoor verantwoordelijk is”, aldus De Roon.

Partners Maritiem Nederland